کد مطلب:43182 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:14

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

تفسير فرازهاي بيست و دوم خطبه صد و سي هشتم كه در آن امام مردم را از نيرنگ شيطان برحذر مي‎دارد چيست؟

«وَاعْلَمُوا أَنَّ الشَّيْطانَ أَنَّما يُسَنِّي لَكُمْ طُرُقَهُ لِتَتْبَعُوا عَقِبَهُ» [و بدانيد كه شيطان راه خود را سهل و هموار مي‎سازد كه به دنبال او برويد و از او پيروي كنيد.]
اين دو عامل تخريب شخصيت آدمي، چنان مورد غفلت ما اولاد آدم(ع) قرار مي‎گيرند كه گويي اصلاً ما دشمناني به نام «خود طبيعي» و شيطان نداريم، يا ما چنان موجودات نيرومندي هستيم كه آن دو دشمن نمي‎توانند با ما به مبارزه برخيزند! و به هر تقدير در خطرناك بودن اين دو دشمن همين بس كه در قرآن مجيد در 69 مورد، شيطان با كلمة مفرد و در 18 مورد، شياطين با كلمة جمع آمده و با اشكال و طرق گوناگون، پليديها و اغواهاي دخالت‎هاي فريبكارانة او را بيان فرموده و با بيانات مختلف اجتناب و دوري از او را مورد دستور قرار داده است. همچنين خداوند متعال دربارة اجتناب از نفس اماره كه به اصطلاح امروزي همان «خودطبيعي» يا «خودحيواني» است، با اشكال متنوع، دستوراتي صادر فرموده است، احاديث كاملاً معتبر به مضمون «اَعْدي عَدُوِّكَ نَفْسُكَ الَّتِي بَيْنَ جنْبَيْكَ» [دشمن‎ترين دشمنان تو، نفس توست كه ميان دو پهلويت (درونت) قرار دارد.] بسيار فراوان وارد شده است. ولي متاسفانه، چند جهت باعث مي‎شود كه ما در مقابل آن دو، هيچ اهميتي به دفاع از شخصيت انساني خود قائل نشويم:
1ـ نامحسوس بودن اين دو دشمن خطرناك.
2ـ انعطاف‎پذيري شگفت‎انگيزي كه در نيرنگ بازي‎هاي خود دارند.
3ـ لذت‎گرايي افراطي كه قواي مقاومت را از ما مي‎گيرد و در برابر آن دو، ما را به زانو درمي‎آورد.
4ـ فوري نبودن نتائج پيروي از آن دو دشمن خطرناك، يعني اغلب نتائج بنيان‎كن پيروي از نفس اماره و شيطان، چنان فوري و چنان روشن نيست كه انسان با چشيدن طعم تلخ آنها، در برابر آن دو دشمن مقاومت بورزد.

---

ترجمه و تفسير نهج‎البلاغه ج 24
آية الله محمدتقي جعفري